بالا و پایین رفتن دم اسب در واقع شبیه به بالا و پایین رفتن سوزن روی صفحه یک دستگاه هیجان سنج است. دم بالا به معنای هوشیاری ـ فعالیت و سرشاری است. دمی که به پایین افتاده، می تواند حاکی از خواب آلودگی، خستگی مفرط، درد، ترس شدید یا تسلیم و اطاعت باشد.
علت این امر این است که هر چه که اسب به سرعت خود در پیشروی می افزاید، مجموعه‌ی عضلانی ضد قوّه‌ی ثقل‌اش بیش‌تر به فعالیت در می‌آید. این عضلات در بالا جستن و پیش‌رفتن به او کمک می‌کنند و بالا رفتن دم هم جزئی از کل این فعل و انفعالات است. هنگامی که اسب از سرعت خود می‌کاهد و یا به اصطلاح ترمز می‌کند، عکس این ماجرا اتفاق می‌افتد و دم به طرف پایین فشرده می‌شود. این ارتباطات قدیمی «پاشو، برو» و «بشین، صبر کن» به صورت استعاره گرفته شده‌اند تا علائم ویژه‌ای را برای زبان بدن اسب فراهم سازند. یک اسب ممکن است دمش را صرفاً به عنوان یک علامت‌، بالا و پایین ببرد، بدون این‌که حتی بدنش را تکان دهد.
برای مثال یک اسب جوان سرکش ممکن است به اسب دیگر نزدیک شود و با پرتاب‌کردن دمش به طرف بالا روی پشتش تا حد امکان آمادگی خود را برای بازی نشان دهد. در واقع به هنگام آغاز بازی، خمیدگی دم به طرف بالا و پشت تا این درجه شدت می‌یابد که دم گاهی کاملاً بر روی پشت خم می‌شود. این علامت دعوت برای بازی، بلافاصله توسط اسب جوان مقابل درک شده و بازی به سرعت آغاز می‌گردد. نکته اصلی در این‌جا این است که در لحظه‌ی دم بالا گرفتن، اسبی که بازی را پیشنهاد می‌کند، حتما در حال سرعت گرفتن نبوده و حتی ممکن است که به حالت استراحت و ایستایی بوده باشد. در این‌جا اصطلاح «پاشو، برو» به زبان اسبی مبدل شده به «پاشو با هم بریم» و حرکت دیگر در اثر سرعت‌گیری نیست بلکه نمادی از آن است. در واقع این حرکت به معنای درخواستی برای سرعت‌گیری است: «بزن بریم با هم بازی کنیم». در یک طریق مشابه، دم ممکن است توسط اسبی که در حال ایستایی است برای گفتن این‌که، «من خسته و بی حال‌ام، تسلیم تو هستم، رئیس تویی» به طرف پایین بیفتد. در حالت ترس شدید از یک اسب دیگر، یک اسب ممکن است حتی دمش را کاملا به قسمت میان دو کپلش بچسباند. درست شبیه به یک سگ که گاه دمش را میان دو پایش می‌برد. اگر یک اسب بسیار پرخاشگر یا عصبی باشد، یک علامت دیگر سفت شدن قسمت تحتانی دم به گونه‌ای است که بیش از اوقات معمول از پشت اسب بیرون می‌زند؛ درست مثل یک میله پشمالو.
در تماس‌های جنسی، دم نریان و مادیان هر دو به خاطر هیجان آن لحظه به طرف بالا نگاه داشته می‌شود ولی یک اختلاف کوچک وجود دارد و آن این است که دم مادیان به عنوان یک دعوت جنسی کمی به طرف جانبی و درعین حال به طرف بالا نگاه داشته می‌شود.
علاوه بر علائم بالا و پایین دم، حرکات سریع شلاقی در جهات نیز وجود دارد. منشا این‌گونه حرکات ناراحتی و حساسیت حیوان است که در اثر حشرات و سایر جانوران فوری به‌وجود آمده است. در این‌گونه موارد، دم در واقع به منزله یک مگس‌کش به کار می‌رود ولی زبان بدن اسب این عمل اجدادی را برای استفاده در برخوردهای اجتماعی قرض گرفته‌است. اسبی که مضطرب، مستاصل یا گیج است، ممکن است دمش را به این طرف و آن طرف تکان دهد، اول به صورت جانبی بعد عمودی و سپس به صورت نیم دایره که به این وسیله ناراحتی خود را نشان می‌دهد. در این حال، در واقع مگسی وجود ندارد که او را بیازارد و این ناراحتی او بیشتر روانی است تا جسمانی. در مسابقات درساژ، این‌گونه دم تکان‌دادن که آن را اصطلاحا مقاومت گویند، می‌تواند منجر به از دست‌دادن نمره شود.
به عبارت دیگر این امر به منزله علامتی است که اسب در پوستش راحت نیست و بنابراین به خوبی توسط سوارکارش آماده نشده است یا این که نمی‌خواهد از اثرات سوارکارش پیروی کند.
وقتی که اسب به طور خاصی عصبانی است، ممکن است این حالت خود را با زیاد کردن قدرت حرکت شلاقی دم بیان کند؛ به‌طوری‌که ضربه‌ها آن‌قدر قوی می‌شوند که موهای دم مثل شلاق در هوا سوت کشیده و اگر با پوست انسان برخورد کنند، می‌توانند موجب جراحت شوند. ضمنا در این حالت ممکن است که اسب دمش را به طرف بالا برده و بعد به صورت یک کشیده به پایین بزند. رفته رفته که اسب عصبانی‌تر می‌شود، علائمی از این قبیل اغلب نشان‌دهنده‌ی یک لگد خطرناک هستند. در بعضی از کشورها استفاده غیر قانونی از شلاق‌هایی که می‌توانند شک الکتریکی وارد آورند موجب یک واکنش شدید دم می‌شود. وقتی با این‌گونه شلاق‌ها ضربه‌ای به اسب وارد می‌آورند، حیوان قاعده دمش را سفت کرده، دمش را به صورت یک دایره سریع می‌چرخاند، بعد آن را در هوا بلند کرده و محکم بر روی کپل فرود می‌آورد.
تمام این اعمال در فاصله یک ثانیه انجام می‌گیرد ولی علامت گویایی است از این که یک عمل غیرقانونی به حیوان وارد شده است.
یک نوع تقلب عجیب و غریب هم در مورد اسب های بلندگام  “Tennessee Walker”کشف شده‌است که ممکن است دم این‌گونه اسب‌ها که غالبا مورد انواع خشونت قرار می‌گیرند قطع شده و یک دم مصنوعی روی سمبه آن قرار داده شود، صرفا به این خاطر که قیافه شاد و پرتحرک به آن‌ها داده شود. گاهی اوقات به جای این‌کار یک قطعه زنجفیل در مقعد اسب بیچاره فرو می‌کنند تا همین حالت به صورت مصنوعی در او ایجاد شود.